Nieparzyści” Elizy Segiet to bilet na sentymentalną podróż. Autorka cofa nas w czasie wehikułem zbudowanym z wierszy byśmy mogli spojrzeć na tragedię ludzką sprzed lat i spojrzeć śmierci w twarz, by dostrzec prawdę, tak niewidoczną dla wielu.
Wiezie nas pociągiem grozy do przeszłości, gdzie siedzimy w wagonie pełnym cieni. Cieni tysięcy niewinnych żydowskich istnień zgładzonych podczas II Wojny Światowej i cieni tych, którym udało się przeżyć tragedię, która niewątpliwie odcisnęła piętno na całym ich późniejszym życiu. Pierwszym przystankiem jest żywe muzeum (braku) człowieczeństwa. Przez szczeliny pociągu towarowego, dostrzegamy niepokojące obrazy, które niekiedy budzą w nas strach, obrzydzenie, czy współczucie. Tworzą one galerię postaci, którzy zostali pozbawieni kosztowności, domu, bliskich, pożywienia, godności i ostatecznie życia.
Ale oni nie umarli. Ta książka jest dowodem na to, że żyją. Żyją w pamięci Autorki. Eliza Segiet odtwarza ją dla nas, ku przestrodze, gdy nadejdzie dzień, kiedy historia zatoczy zbrodnicze koło. Każdy z wierszy jest niezwykłym epitafium, a każdy z podmiotów lirycznych niesie swoją macew. Zebrane wszystkie razem tworzą ogromną kryptę, w której zgasło tak wiele istnień. Z krypty dochodzi tragiczny wielogłos podmiotu lirycznego – płacz, krzyk, lament, milczenie, które zdaje się robić najwięcej krzywd, cisza, która rani uszy. Te wszystkie odgłosy nakładają się na jeden rytm, jeden stukot obcasów niemieckich oficerów nad głową, jeden stukot pociągu transportującego w miejsce eksterminacji, wreszcie na jedną wspólną oś czasu. Autorka oprowadzając nas po miejscach zakłady, paradoksalnie uczy nas życia.
Spokojnie. To nie podróż po nekropoliach. Proszę nie spać. Zwiedzamy!
Gdy już udało się jej otworzyć szeroko nasze oczy prowadzi swój pociąg przez tunel zwątpienia w zwyczajne ludzkie człowieczeństwo. I nie ujrzymy na jego końcu światełka, jakbyśmy się tego chcieli spodziewać, lecz gęsty mrok, który obezwładnił duszę nazistów. Niektórzy z Was pewnie chcieliby w tym momencie wysiąść. Niestety. Nie wolno zatrzymać tego pociągu. Zwłaszcza, gdy właśnie brnie przez piekło „Gwiezdnej części ludzkości”. Piekło, które strawiło naród filozofów i geniuszy.
„Nieparzyści” to bilet w sentymentalną podróż pociągiem do przeszłości, na którym został wydrukowany apel Autorki o zachowanie przyzwoitości, człowieczeństwa, uszanowanie godności i wreszcie w obronie życia. Poetka ma zamiar pogłębić naszą empatię i tolerancję oraz pobudzić naszą ciekawość do prawdy, którą chce z nami się podzielić. Pozwólmy Jej, zatem oprowadzić nas po obowiązkowych punktach wycieczki po naszej przeszłości i spuściźnie kulturalnej.
To książka o głębokim wymiarze filozoficznym. Autorka ma wiele pytań i nie waha się przed zadawaniem ich.
Idąc śladem autorki, po szlaku prawdy ośmielam się również zadać pytanie…
Czy odważysz się wsiąść do pociągu pełnego cieni ofiar antysemityzmu i Holokaustu, z których każdy ma do opowiedzenia własną tragedię?
